Zwrot nadpłaconych alimentów

W praktyce bardzo często zdarza się, że w sprawie o alimenty sąd I instancji wydaje orzeczenie zasądzające alimenty na rzecz dziecka oraz nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

Rygor natychmiastowej wykonalności uprawnia do prowadzenia postępowania egzekucyjnego i dochodzenia zasądzonego roszczenia jeszcze przed uprawomocnieniem się wyroku, nawet w sytuacji gdy pozwany wniesie apelację od wyroku sądu I instancji. Jeżeli sąd II instancji uwzględni w jakiejś części apelację zobowiązanego do alimentów i obniży wysokość alimentów zasądzoną pierwotnie przez sąd I instancji, wtedy pojawia się pytanie co się dzieje z nadpłaconymi przez zobowiązanego alimentami z wyroku sądu I instancji.

Zdecydowana większość orzecznictwa i doktryny wskazuje na to, że wpłacone w wyższej wysokości alimenty nie podlegają zwrotowi. Dzieje się tak dlatego, że alimenty są szczególnym świadczeniem i ich spełnienie czyni zadość zasadom współżycia społecznego – w takiej sytuacji nie można żądać zwrotu świadczenia nienależnego. Dodatkowo sądy stoją na stanowisku, że skoro dziecko zużyło nadpłacone alimenty na zaspokajanie własnych potrzeb życiowych to nie jest już bezpodstawnie wzbogacone.

Oczywiście mogą zdarzać się od tej reguły wyjątki, dlatego przed podjęciem decyzji o wystąpieniu na drogę sądową o zwrot nadpłaconych alimentów, za każdym razem należy indywidualnie przeanalizować konkretny przypadek.